فلوت

فلوت از سازهای بادی

چوبی (بی زبانه یا بی قمیش) است که بر خلاف دیگر سازهای این دسته صدای آن نه از لرزش قمیش  نوسان هوای دمیده شده بر لبه دهنی (یا تیغه هوائی) ساز تولید می‌شود.

فلوت جز سازهای بادی چوبی بدون زبانه می‌باشد.

این ساز جزء قدیمی‌ترین سازهای بادی محسوب می‌گرددکه قدمت برخی از آن که باستان‌شناسان یافته‌اند به ۵۰٬۰۰۰ سال پیش می‌رسد.

فلوت‌ها در گذشته از جنس چوب ساخته می‌شدند (به همین دلیل در قدیم از آن به عنوان ساز بادی چوبی نام برده می‌شد) ولی امروزه با وجود اینکه اینساز در زمره سازهای بادی چوبی قرار دارد، لیکن ملاک تقسیم بندی آن جنس و آلیاژی که در ساخت آن استفاده شده مد نظر نیست، بلکه نحوه تولید صدای آن است.

واژه فلوت در زبان‌های اروپایی به معنای نام کلی سازهای مشابه فلوت نیز بکار می‌رود. فلوت و ساز شرقی نی هم نوعی فلوت شمرده می‌شود. به‌طور کلی فلوت و نی سازهایی هم‌خانواده هستند.

برخی از ویژگی‌های این ساز:

با اینکه فلوت نیز جز سازهای بادی چوبی است ولی امروزه ان را از جنس طلا می‌سازند.

فلوت جدید را ((فلوت بوهم)) می‌نامند.

نت این ساز را با کلید سل می‌نویسند

انواع فلوت

فلوت چینی:

چین را می‌توان یکی از قدیمیترین کشورها در نواختن آلات موسیقی بویژه فلوت دانست. در چین فلوتهای مختلفی وجود دارد از جمله: ۱- Dizi: یکی از آلات اصلی موسیقی در چین است. علاوه بر این که از آن در موسیقی سنتی، اپرا و ارکستر استفاده می‌شود، به کشورهای غربی نیز راه پیدا کرده است. نواختن آن به صورت اریب می‌باشد. به طور عمده از چوب بامبو (خیزران) ساخته می‌شود و صدای بسیار زیبایی دارد. ۲- Xiao: سازی بسیار قدیمی می‌باشد. نواختن آن به صورت عمودی و جنس آن نیز از خیزران تیره رنگ است. ۳- Paixiao 4- Koudi: از جنس خیزران و بسیار کوچک و نازک می‌باشد. در سال ۱۹۷۱ توسط یکی از اساتید فلوت Dizi اختراع شد.

فلوت هندی (Bansuri):

این نوع فلوت در کشورهای هند و پاکستان نواخته می‌شود. از چوب خیزران ساخته شده و بر روی آن ۶ یا ۷ سوراخ وجود دارد. نواختن آن نیز به صورت اریب می‌باشد.

اوکارینا (Ocarina):

یکی از قدیمیترین سازهای موسیقی در جهان می‌باشد. ۱۲۰۰۰ سال قدمت! گذشته آن به چین برمی گردد ولی به مرور زمان به اروپا نیز راه پیدا می‌کند. نحوه صدا دهی آن تقریباً شبیه به فلوت ریکوردر می‌باشد. جنس آن معمولاً از سفال است ولی با پلاستیک، چوب، شیشه و فلز نیز ساخته می‌شود. تعداد سوراخهای آن هم ۴ تا ۱۳ عدد می‌باشد. صدای آن نیز بسیار زیباست. می‌توانید به کاست اوکارینا از آقای Diego Modena گوش کنید.

تاریخچه ی فلوت:

فلوت عالی ترین و جالب ترین ساز از گروه سازهای ( چوبی – بادی ) است. فلوت را در ارکستر سمفونیک از شکل آن به آسانی می توان شناخت، زیرا تنها ساز بادی ارکستر است که از پهلو نواخته می شود. فلوت انواع متعدد دارد که بیشتر آنها بر خلاف فلوت معمولی ازسر نواخته می شوند و مشهورترین آنها یک نوع فلوت قدیمی به نام فلوت آبک ( Flute-a-bec) می باشد. بی گمان فلوت یکی از کهنسال ترین سازها است. مصریان باستان، سازی شبیه به آن داشتند. ارسطو به والدین اطفال سفارش می کند که نگذارند، فرزندانشان این ساز را فرا گیرند زیرا صدای آن هوس های خفته ی آنها را بیدار می کند!

برلیوز آهنگساز نامی فرانسوی (۱۸۰۳-۱۸۶۹) که کتاب معروف او به نام (ساز شناسی و ارکستر شناسی) که حتی امروزه هم یکی از معتبرترین کتب در این رشته است، فلوت را با عبارت (تقریبا فاقد قدرت بیان) توصیف می کند. صدای فلوت را در ارکستر سمفونیک اغلب همراه با صدای تیز و نافذ پیکولو (نوعی فلوت کوچک که صدای آن یک اکتاو از صدای فلوت معمولی زیرتر است) می شنویم. گرچه فلوت را همیشه جزو سازهای (چوبی- بادی) می شمارند ولی این ساز همیشه از چوب ساخته نمی شود. معمولا فلوت هایی را که در دسته های موزیک نظامی به کار می روند ، فلزی و فلوتی که در ارکستر استفاده می شود ، ساخته شده از چوب است. به آسانی می توان گمان برد که نخستین بار انسان های اولیه با شنیدن صدای بادی که در میان نی های میان تهی و تنه درختان سالخورده پیچیده و صدای خوش آهنگی حادث می کرده است، اصوات مطبوع موسیقی را از سایر صداها بازشناخته و همین امر انگیزه آن ها در ساختن انواع نی ها و سازهای بادی بوده است. شکل انواع گوناگون فلوت ، در حجاری هایی که بر روی کتیبه های سنگی شده و همچنین در بسیاری از تصاویر و تابلوهای قدیمی، بسیار دیده می شود. برخی نیز می گویند که نخستین بار مردم تئاندرتال آلمان به صدای دل انگیزی که از دمیدن در یک سر نی شکسته تولید می شود، پی برده اند. در افسانه قدیمی یونانی پان و سیرنکس هم به این موضوع اشاره شده است.

۳۵ هزار سال پیش، در اعماق آخرین عصر یخبندان، صدای موسیقی غاری را پرکرد که اکنون در جنوب غربی آلمان واقع است، همان مکان و زمانی که Homosapiens اولیه نیز داشت قدیمی ترین نمونه های شناخته شده از هنر تصویری درجهان را روی دیواره ها حک می کرد. موسیقی و پیکرتراشی ــ که به نظر می رسدتجلیات خلاقیت هنرمندانه باشند ــ در میان برخی از نخستین انسان های مدرنهنگامی که شروع به انتشار در سرتاسر اروپا کردند یا اندکی پس از آن،همزمان ظاهر می شدند.باستان شناسان اکنون کشف پاییز سال گذشته را گزارشکرده اند که در آن یک فلوت استخوانی و دو قطعه از فلوت های عاج یافت شد.آنها می گویند اینها نماینده نخستین شکوفایی سازهای موسیقی در فرهنگ عصرحجر هستند.آنها می گویند فلوت استخوانی با پنج سوراخ انگشتی که در غار هولفلس در تپه های غرب اولم یافته شده، به مراتب کامل ترین تمام سازهایموسیقایی است که تاکنون از غارها به دست آمده است، آن هم در منطقه ای کهدر سال های اخیر قطعاتی از فلوت های دیگر در آنها پیدا شده است.

چند سال پیش نیز یک فلوت سه سوراخی تراشیده از عاج ماموت در غار دیگری بهدست آمد و همچنین دو فلوت دیگر که از استخوان بال قوی گنگ ساخته شدهاند.در همان غار باستان شناسان مجسمه های زیبایی از جانوران نیز یافتهاند.اما تاکنون دست ساخته های باستانی با دقت تاریخ گذاری نشده بودند وتعدادشان کمتر از آن به نظر می رسید که براساس آنها بتوان تفسیر گستردهتری از نخستین روزهای پیدایش موسیقی ارائه داد.قدیمی ترین مدرک قطعی ازسازهای موسیقی پیش از این از فرانسه و اتریش به دست آمده بود اما تاریخشان خیلی جدیدتر از ۳۰ هزار سال پیش است.نیکلاس کونارد (N.Conard) ازدانشگاه توبینگن در آلمان و همکارانش در مقاله ای که به صورت آنلاین درژورنال نیچر به چاپ رسید، نوشته اند: »این یافته ها نشان می دهند در زمانیکه انسان های مدرن در اروپا ساکن شدند سنت موسیقی جاافتاده ای میان آنهاوجود داشت.«

اگرچه تاریخ های رادیو کربن جدیدتر از ۳۰ هزار سال پیش ممکن است غیردقیقباشد، اما نمونه های استخوانی و مواد همراه به طور مستقل در دو آزمایشگاهدر انگلستان و آلمان و با استفاده از روش های مختلف آزموده شدهاند.دانشمندان می گویند مجموع داده ها روی قدمت دست کم ۳۵ هزار سال توافقدارند.دکتر کونارد که استاد باستان شناسی است در ایمیل خود از آلمان مینویسد، »این فلوت های جدید باید به قدمت ۴۰ هزار سال تقویمی نزدیک ترباشند و قطعا تاریخ ورود نخستین ساکنان این منطقه را نشان می دهد.«تیمدکتر کونارد می گوید همراه این فلوت ها مقدار زیادی مصنوعات از جنس عاج،خرده های حاصل از برخورد سنگ های چخماق و استخوان های جانوران شکارشده دررسوبات یافته شده است.ظاهرا اندکی پس از رسیدن انسان مدرن به اروپا کهتصور می شود حدود ۴۰ هزار سال پیش و ۱۰ هزار سال قبل از منقرض شدننئاندرتال های بومی اتفاق افتاده باشد، افراد بسیاری در این محل زندگی وکار کرده اند.

از قرار معلوم نئاندرتال ها که خویشاوندان نزدیک انسان هستند هیچ مدرکمحکمی از خود به جای نگذاشته اند که حاکی از علاقه آنها به موسیقیباشد.باستان شناسان می گویند در میان این دست ساخته های جدید که به دستآمده از همه چشمگیرتر فلوتی است که از یک استخوان توخالی دال (نوعی کرکس)ساخته شده است؛ اسکلت دال اغلب در این غارها یافته می شود.بخش باقیماندهاین استخوان حدود ۵/۲۱ سانتی متر طول دارد و شامل انتهای سازی است کهنوازنده در آن می دمید.سازنده در این منطقه دو شیار عمیق Vشکل به وجودآورده و نزدیک سوراخ های انگشتی چهار خط باریک دیده می شود.سر دیگر به نظرمی رسد شکسته باشد؛ اگر بخواهیم بر اساس طول معمول استخوان های این پرندهقضاوت کنیم، ۵ تا ۷ سانتی متر از آن از بین رفته است.